"Ποιος γονιός θα αντισταθεί και δεν θα χαμογελάσει με τα χαριτωμένα ψέματα του παιδιού του; Όταν όμως αυτό γίνεται συχνά, οι περισσότεροι ανησυχούν, δεν ξέρουν πώς να το χειριστούν. Το ψέμα δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να διαφυλάξει τον εσωτερικό, μαγικό του κόσμο. Το παιδί, στα 3 με 4 χρόνια, έχει αποκτήσει ένα πλούσιο λεξιλόγιο. Ανακαλύπτει, λοιπόν, ότι μπορεί να χρησιμοποιεί το λόγο για να εκφράζει αυτά που σκέφτεται. Αυτό αποτελεί μια πρωτόγνωρη και συναρπαστική εμπειρία για το ίδιο. Κάνοντας διάφορες δοκιμές, διαπιστώνει ότι μπορεί να μη λέει τα πάντα ή να προσθέτει στην αφήγησή του στοιχεία από τη γόνιμη φαντασία του. Αυτό συμβαίνει, γιατί αρχικά δεν διακρίνει επαρκώς την αλήθεια από το φανταστικό κόσμο του. Για το μικρό παιδί, οι έννοιες "αλήθεια" ή "ψέμα" είναι σχετικές ή ασαφείς και συνδέονται με το "σωστό" ή το "λάθος", που του επιβάλλει ο ηθικός κώδικας της οικογένειάς του. Συνεπώς, όποιος λέει ψέματα κάνει κάτι απαγορευμένο, άρα κάτι κακό. Αυτός ο διαχωρισμός παίρνει τις πραγματικές του διαστάσεις από τα 6 με 7 χρόνια του παιδιού. Είναι η εποχή που ξεκινούν η σχολική ζωή, οι υποχρεώσεις και τα καθήκοντα. Βαθμηδόν, μετά τα 5 χρόνια, το παιδί χρησιμοποιεί σκόπιμα το ψέμα, δηλαδή έχει συνείδηση του ψέματος, με το οποίο μάλιστα καλύπτει συχνά ένα σφάλμα του ή μια έλλειψη, προκειμένου να αποφύγει την τιμωρία ή να προστατεύσει την αυτονομία του. Μεγαλώνοντας, το παιδί μαθαίνει ότι, λέγοντας την αλήθεια, κερδίζει την αναγνώριση από τους άλλους και ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του, εφόσον γίνεται αποδεκτό.
Η στάση των γονιών
- Να εξετάζετε πάντα τι κρύβεται πίσω από το ψέμα του παιδιού, ποιο είναι το κίνητρό του, τι μήνυμα θέλει να σας μεταδώσει.
- Τα συχνά ψέματα ενός παιδιού είναι ένας τρόπος επικοινωνίας.
- Αποτελούν μια ένδειξη της ανασφάλειάς του, αλλά και της ανάγκης του να το προσέξετε ή να το επαινέσετε.
- Ίσως ακόμα λέει ψέματα για να σας φανερώσει κάποιες ανάγκες του, τις οποίες δεν καλύπτετε επαρκώς.
- Έχει παρατηρηθεί ότι το παιδί που ζει σε ένα αυστηρό ή πολύ κριτικό περιβάλλον, καταφεύγει συχνότερα στο ψέμα γιατί, αμυνόμενο, μπορεί να χρησιμοποιήσει και δεύτερο ψέμα για να καλύψει το πρώτο.
- Το χειρότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να πιέσετε ή να παγιδέψετε τα παιδιά, προκειμένου να σας αποκαλύψουν την αλήθεια. Αυτό αποτελεί επίδειξη της δικής σας δύναμης και συντελεί στην αύξηση του φόβου και της ανασφάλειας του παιδιού.
- Αντίθετα, αν δεν δώσετε σημασία, ίσως περάσει στο παιδί το μήνυμα ότι το ψέμα ήταν άχρηστο.
- Αν το παιδί καταφεύγει συχνά στο ψέμα, πρέπει να χειριστείτε προσεκτικά το ζήτημα. Με διάλογο του τονίζετε ότι τα ψέματα συνήθως αποκαλύπτονται και κάνουν αυτόν που τα λέει να χάνει την εμπιστοσύνη των άλλων. Αν, παρ' όλα αυτά, δεν καταφέρετε κάτι, συμβουλευτείτε έναν ειδικό.
- Δεν πρέπει να δημιουργείτε με το παράδειγμά σας την εντύπωση ότι με το ψέμα "βολεύεται" κάποιος ευκολότερα και καλύτερα.
- Να προσφέρετε στο παιδί σας ασφάλεια, σιγουριά και τη δυνατότητα να λέει με θάρρος τη γνώμη του.
- Διαπαιδαγωγήστε το έτσι ώστε να γίνει υπεύθυνος ενήλικος, να μάθει να κρίνει όλες τις πράξεις, θετικές και αρνητικές. Και μην ξεχνάτε ότι πίσω από ένα ψέμα κρύβεται πάντα ένα μήνυμα που καλείστε να αποκωδικοποιήσετε".
Από το βιβλίο παιδοψυχολογίας "Γνωρίστε το παιδί σας" της Αλεξάνδρας Καππάτου, Εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου